Comme tout autre secteur, le secteur culturel est responsable de nombreuses pollutions et contribue au changement climatique. Les déplacements de publics, d’artistes, la construction de bâtiments dédiés, ou encore la restauration sur les espaces culturels sont autant de facteurs entrant en ligne de compte. Afin d’atteindre la neutralité carbone, comment imaginer la transition de la culture ? Au delà des impacts environnementaux des activités culturelles, la culture est un secteur clef de la transition socio-écologique sur un autre plan : celui des imaginaires. En effet, l’imaginaire dominant actuellement – le pavillon, la voiture, le travail – est responsable de nos modes de vie insoutenables. L’aspiration à ce mode de vie a été rendue possible grâce à l’influence de la culture états-unienne (American Way of Life). Cela illustre l’importance des récits, à l’heure où de nouveaux modèles alternatifs tentent d’émerger : une contre-culture basée sur des imaginaires soutenables.

Culture & Transition

Quelques ressources à explorer

Des récits et des actes, la culture populaire au service de la transition écologique

Place to B, BVA, ADEME

05/2022

France 2040 : Explorer les scénarios possibles

Buffington, D.

29/08/2024

5609873 100 chicago-author-date default asc toplevel 1
thinking
5609873 2XL64Z3L 1 chicago-author-date 50 default 1172 https://teds.univ-rouen.fr/wp-content/plugins/zotpress/
%7B%22status%22%3A%22success%22%2C%22updateneeded%22%3Afalse%2C%22instance%22%3Afalse%2C%22meta%22%3A%7B%22request_last%22%3A0%2C%22request_next%22%3A0%2C%22used_cache%22%3Atrue%7D%2C%22data%22%3A%5B%7B%22key%22%3A%22NI9FJSYL%22%2C%22library%22%3A%7B%22id%22%3A5609873%7D%2C%22meta%22%3A%7B%22creatorSummary%22%3A%22Delfosse%20and%20Rotureau%22%2C%22parsedDate%22%3A%222023-01-11%22%2C%22numChildren%22%3A2%7D%2C%22bib%22%3A%22%26lt%3Bdiv%20class%3D%26quot%3Bcsl-bib-body%26quot%3B%20style%3D%26quot%3Bline-height%3A%201.35%3B%20padding-left%3A%201em%3B%20text-indent%3A-1em%3B%26quot%3B%26gt%3B%5Cn%20%20%26lt%3Bdiv%20class%3D%26quot%3Bcsl-entry%26quot%3B%26gt%3BDelfosse%2C%20Cyril%2C%20and%20Charlotte%20Rotureau.%202023.%20%26lt%3Bi%26gt%3B%26%23xC0%3B%20Quoi%20Renoncerons-Nous%26%23x202F%3B%3F%20Compte-Rendu%20de%20l%26%23×2019%3Batelier%20Organis%26%23xE9%3B%20Le%2011%20Janvier%20Aux%20BIS%202023%20%26%23xE0%3B%20Nantes%26lt%3B%5C%2Fi%26gt%3B.%20La%20Collaborative.%20%26lt%3Ba%20class%3D%26%23039%3Bzp-ItemURL%26%23039%3B%20href%3D%26%23039%3Bhttps%3A%5C%2F%5C%2Fissuu.com%5C%2Freseauenscene%5C%2Fdocs%5C%2Fcompte-rendu-delfosse-forum-bis-23%3Ffr%3DsYzIyMzY1MjgyNTM%26%23039%3B%26gt%3Bhttps%3A%5C%2F%5C%2Fissuu.com%5C%2Freseauenscene%5C%2Fdocs%5C%2Fcompte-rendu-delfosse-forum-bis-23%3Ffr%3DsYzIyMzY1MjgyNTM%26lt%3B%5C%2Fa%26gt%3B.%26lt%3B%5C%2Fdiv%26gt%3B%5Cn%26lt%3B%5C%2Fdiv%26gt%3B%22%2C%22data%22%3A%7B%22itemType%22%3A%22report%22%2C%22title%22%3A%22%5Cu00c0%20quoi%20renoncerons-nous%20%3F%20Compte-rendu%20de%20l%5Cu2019atelier%20organis%5Cu00e9%20le%2011%20janvier%20aux%20BIS%202023%20%5Cu00e0%20Nantes%22%2C%22creators%22%3A%5B%7B%22creatorType%22%3A%22author%22%2C%22firstName%22%3A%22Cyril%22%2C%22lastName%22%3A%22Delfosse%22%7D%2C%7B%22creatorType%22%3A%22author%22%2C%22firstName%22%3A%22Charlotte%22%2C%22lastName%22%3A%22Rotureau%22%7D%5D%2C%22abstractNote%22%3A%22%22%2C%22reportNumber%22%3A%22%22%2C%22reportType%22%3A%22%22%2C%22institution%22%3A%22La%20Collaborative%22%2C%22date%22%3A%222023-01-11%22%2C%22language%22%3A%22%22%2C%22url%22%3A%22https%3A%5C%2F%5C%2Fissuu.com%5C%2Freseauenscene%5C%2Fdocs%5C%2Fcompte-rendu-delfosse-forum-bis-23%3Ffr%3DsYzIyMzY1MjgyNTM%22%2C%22collections%22%3A%5B%222XL64Z3L%22%5D%2C%22dateModified%22%3A%222024-10-10T12%3A08%3A15Z%22%7D%7D%2C%7B%22key%22%3A%228GDCWXJZ%22%2C%22library%22%3A%7B%22id%22%3A5609873%7D%2C%22meta%22%3A%7B%22creatorSummary%22%3A%22Colibris%22%2C%22parsedDate%22%3A%222021%22%2C%22numChildren%22%3A1%7D%2C%22bib%22%3A%22%26lt%3Bdiv%20class%3D%26quot%3Bcsl-bib-body%26quot%3B%20style%3D%26quot%3Bline-height%3A%201.35%3B%20padding-left%3A%201em%3B%20text-indent%3A-1em%3B%26quot%3B%26gt%3B%5Cn%20%20%26lt%3Bdiv%20class%3D%26quot%3Bcsl-entry%26quot%3B%26gt%3BColibris.%202021.%20%26lt%3Bi%26gt%3BLe%20Tour%20de%20France%20Des%20%26%23xC9%3Bcolieux%26%23x202F%3B%3A%20Reportages%20%26amp%3B%20Enqu%26%23xEA%3Btes%26lt%3B%5C%2Fi%26gt%3B.%20Colibris.%20%26lt%3Ba%20class%3D%26%23039%3Bzp-ItemURL%26%23039%3B%20href%3D%26%23039%3Bhttps%3A%5C%2F%5C%2Fcooperative-oasis.org%5C%2Fwp-content%5C%2Fuploads%5C%2FPdf-Tour-de-France-des-Ecolieux.pdf%26%23039%3B%26gt%3Bhttps%3A%5C%2F%5C%2Fcooperative-oasis.org%5C%2Fwp-content%5C%2Fuploads%5C%2FPdf-Tour-de-France-des-Ecolieux.pdf%26lt%3B%5C%2Fa%26gt%3B.%26lt%3B%5C%2Fdiv%26gt%3B%5Cn%26lt%3B%5C%2Fdiv%26gt%3B%22%2C%22data%22%3A%7B%22itemType%22%3A%22report%22%2C%22title%22%3A%22Le%20Tour%20de%20France%20des%20%5Cu00e9colieux%20%3A%20Reportages%20%26%20enqu%5Cu00eates%22%2C%22creators%22%3A%5B%7B%22creatorType%22%3A%22author%22%2C%22firstName%22%3A%22%22%2C%22lastName%22%3A%22Colibris%22%7D%5D%2C%22abstractNote%22%3A%22%22%2C%22reportNumber%22%3A%22%22%2C%22reportType%22%3A%22%22%2C%22institution%22%3A%22Colibris%22%2C%22date%22%3A%222021%22%2C%22language%22%3A%22%22%2C%22url%22%3A%22https%3A%5C%2F%5C%2Fcooperative-oasis.org%5C%2Fwp-content%5C%2Fuploads%5C%2FPdf-Tour-de-France-des-Ecolieux.pdf%22%2C%22collections%22%3A%5B%222XL64Z3L%22%5D%2C%22dateModified%22%3A%222024-08-23T09%3A22%3A56Z%22%7D%7D%2C%7B%22key%22%3A%22QKI3KVMQ%22%2C%22library%22%3A%7B%22id%22%3A5609873%7D%2C%22meta%22%3A%7B%22creatorSummary%22%3A%22Pailh%5Cu00e8s-Dauphin%20et%20al.%22%2C%22parsedDate%22%3A%222022-05%22%2C%22numChildren%22%3A1%7D%2C%22bib%22%3A%22%26lt%3Bdiv%20class%3D%26quot%3Bcsl-bib-body%26quot%3B%20style%3D%26quot%3Bline-height%3A%201.35%3B%20padding-left%3A%201em%3B%20text-indent%3A-1em%3B%26quot%3B%26gt%3B%5Cn%20%20%26lt%3Bdiv%20class%3D%26quot%3Bcsl-entry%26quot%3B%26gt%3BPailh%26%23xE8%3Bs-Dauphin%2C%20Marie%2C%20Lolita%20Rubens%2C%20Ir%26%23xE8%3Bne%20Langlet%2C%20et%20al.%202022.%20%26lt%3Bi%26gt%3BDes%20R%26%23xE9%3Bcits%20et%20Des%20Actes%2C%20La%20Culture%20Populaire%20Au%20Service%20de%20La%20Transition%20%26%23xC9%3Bcologique%26lt%3B%5C%2Fi%26gt%3B.%20Place%20to%20B%2C%20BVA%2C%20ADEME.%20%26lt%3Ba%20class%3D%26%23039%3Bzp-ItemURL%26%23039%3B%20href%3D%26%23039%3Bhttps%3A%5C%2F%5C%2Flibrairie.ademe.fr%5C%2Fconsommer-autrement%5C%2F5585-des-recits-et-des-actes.html%26%23039%3B%26gt%3Bhttps%3A%5C%2F%5C%2Flibrairie.ademe.fr%5C%2Fconsommer-autrement%5C%2F5585-des-recits-et-des-actes.html%26lt%3B%5C%2Fa%26gt%3B.%26lt%3B%5C%2Fdiv%26gt%3B%5Cn%26lt%3B%5C%2Fdiv%26gt%3B%22%2C%22data%22%3A%7B%22itemType%22%3A%22report%22%2C%22title%22%3A%22Des%20r%5Cu00e9cits%20et%20des%20actes%2C%20la%20culture%20populaire%20au%20service%20de%20la%20transition%20%5Cu00e9cologique%22%2C%22creators%22%3A%5B%7B%22creatorType%22%3A%22author%22%2C%22firstName%22%3A%22Marie%22%2C%22lastName%22%3A%22Pailh%5Cu00e8s-Dauphin%22%7D%2C%7B%22creatorType%22%3A%22author%22%2C%22firstName%22%3A%22Lolita%22%2C%22lastName%22%3A%22Rubens%22%7D%2C%7B%22creatorType%22%3A%22author%22%2C%22firstName%22%3A%22Ir%5Cu00e8ne%22%2C%22lastName%22%3A%22Langlet%22%7D%2C%7B%22creatorType%22%3A%22author%22%2C%22firstName%22%3A%22L%5Cu00e9na%22%2C%22lastName%22%3A%22Dormeau%22%7D%2C%7B%22creatorType%22%3A%22author%22%2C%22firstName%22%3A%22Nicolas%22%2C%22lastName%22%3A%22Bienvenu%22%7D%2C%7B%22creatorType%22%3A%22author%22%2C%22firstName%22%3A%22Sami%22%2C%22lastName%22%3A%22Cheikh%20Moussa%22%7D%2C%7B%22creatorType%22%3A%22author%22%2C%22firstName%22%3A%22Char%5Cu00e9lie%22%2C%22lastName%22%3A%22Besnard%22%7D%2C%7B%22creatorType%22%3A%22author%22%2C%22firstName%22%3A%22Camille%22%2C%22lastName%22%3A%22Lardic%22%7D%2C%7B%22creatorType%22%3A%22author%22%2C%22firstName%22%3A%22Lisa%22%2C%22lastName%22%3A%22Morales%22%7D%2C%7B%22creatorType%22%3A%22author%22%2C%22firstName%22%3A%22Marianne%22%2C%22lastName%22%3A%22P%5Cu00e9riquoi-Mac%5Cu00e9%22%7D%5D%2C%22abstractNote%22%3A%22%22%2C%22reportNumber%22%3A%22%22%2C%22reportType%22%3A%22%22%2C%22institution%22%3A%22Place%20to%20B%2C%20BVA%2C%20ADEME%22%2C%22date%22%3A%222022-05%22%2C%22language%22%3A%22%22%2C%22url%22%3A%22https%3A%5C%2F%5C%2Flibrairie.ademe.fr%5C%2Fconsommer-autrement%5C%2F5585-des-recits-et-des-actes.html%22%2C%22collections%22%3A%5B%222XL64Z3L%22%5D%2C%22dateModified%22%3A%222024-08-19T15%3A16%3A08Z%22%7D%7D%2C%7B%22key%22%3A%22A4UWCP5S%22%2C%22library%22%3A%7B%22id%22%3A5609873%7D%2C%22meta%22%3A%7B%22creatorSummary%22%3A%22Valensi%20et%20al.%22%2C%22parsedDate%22%3A%222021-11-01%22%2C%22numChildren%22%3A1%7D%2C%22bib%22%3A%22%26lt%3Bdiv%20class%3D%26quot%3Bcsl-bib-body%26quot%3B%20style%3D%26quot%3Bline-height%3A%201.35%3B%20padding-left%3A%201em%3B%20text-indent%3A-1em%3B%26quot%3B%26gt%3B%5Cn%20%20%26lt%3Bdiv%20class%3D%26quot%3Bcsl-entry%26quot%3B%26gt%3BValensi%2C%20Samuel%2C%20Jean-No%26%23xEB%3Bl%20Geist%2C%20H%26%23xE9%3Blo%26%23xEF%3Bse%20Lesimple%2C%20et%20al.%202021.%20%26lt%3Bi%26gt%3BD%26%23xE9%3Bcarbonons%20La%20Culture%26%23x202F%3B%21%20Dans%20Le%20Cadre%20Du%20Plan%20de%20Transformation%20de%20l%26%23×2019%3B%26%23xE9%3Bconomie%20Fran%26%23xE7%3Baise%26lt%3B%5C%2Fi%26gt%3B.%20The%20Shift%20Project.%20%26lt%3Ba%20class%3D%26%23039%3Bzp-ItemURL%26%23039%3B%20href%3D%26%23039%3Bhttps%3A%5C%2F%5C%2Ftheshiftproject.org%5C%2Fwp-content%5C%2Fuploads%5C%2F2021%5C%2F11%5C%2FTSP_CULTURE_Synthese-full.pdf%26%23039%3B%26gt%3Bhttps%3A%5C%2F%5C%2Ftheshiftproject.org%5C%2Fwp-content%5C%2Fuploads%5C%2F2021%5C%2F11%5C%2FTSP_CULTURE_Synthese-full.pdf%26lt%3B%5C%2Fa%26gt%3B.%26lt%3B%5C%2Fdiv%26gt%3B%5Cn%26lt%3B%5C%2Fdiv%26gt%3B%22%2C%22data%22%3A%7B%22itemType%22%3A%22report%22%2C%22title%22%3A%22D%5Cu00e9carbonons%20la%20culture%20%21%20Dans%20le%20cadre%20du%20plan%20de%20transformation%20de%20l%27%5Cu00e9conomie%20fran%5Cu00e7aise%22%2C%22creators%22%3A%5B%7B%22creatorType%22%3A%22author%22%2C%22firstName%22%3A%22Samuel%22%2C%22lastName%22%3A%22Valensi%22%7D%2C%7B%22creatorType%22%3A%22author%22%2C%22firstName%22%3A%22Jean-No%5Cu00ebl%22%2C%22lastName%22%3A%22Geist%22%7D%2C%7B%22creatorType%22%3A%22author%22%2C%22firstName%22%3A%22H%5Cu00e9lo%5Cu00efse%22%2C%22lastName%22%3A%22Lesimple%22%7D%2C%7B%22creatorType%22%3A%22author%22%2C%22firstName%22%3A%22Erwan%22%2C%22lastName%22%3A%22Proto%22%7D%2C%7B%22creatorType%22%3A%22author%22%2C%22firstName%22%3A%22Fanny%22%2C%22lastName%22%3A%22Valembois%22%7D%2C%7B%22creatorType%22%3A%22author%22%2C%22firstName%22%3A%22Juliette%22%2C%22lastName%22%3A%22Vigoureux%22%7D%2C%7B%22creatorType%22%3A%22author%22%2C%22firstName%22%3A%22Charles%22%2C%22lastName%22%3A%22Gachet-Dieuzeide%22%7D%2C%7B%22creatorType%22%3A%22author%22%2C%22firstName%22%3A%22Val%5Cu00e9rie%22%2C%22lastName%22%3A%22Bonnard%22%7D%5D%2C%22abstractNote%22%3A%22%22%2C%22reportNumber%22%3A%22%22%2C%22reportType%22%3A%22%22%2C%22institution%22%3A%22The%20Shift%20Project%22%2C%22date%22%3A%222021-11-01%22%2C%22language%22%3A%22%22%2C%22url%22%3A%22https%3A%5C%2F%5C%2Ftheshiftproject.org%5C%2Fwp-content%5C%2Fuploads%5C%2F2021%5C%2F11%5C%2FTSP_CULTURE_Synthese-full.pdf%22%2C%22collections%22%3A%5B%222XL64Z3L%22%5D%2C%22dateModified%22%3A%222024-08-19T09%3A30%3A50Z%22%7D%7D%5D%7D
Delfosse, Cyril, and Charlotte Rotureau. 2023. À Quoi Renoncerons-Nous ? Compte-Rendu de l’atelier Organisé Le 11 Janvier Aux BIS 2023 à Nantes. La Collaborative. https://issuu.com/reseauenscene/docs/compte-rendu-delfosse-forum-bis-23?fr=sYzIyMzY1MjgyNTM.
Colibris. 2021. Le Tour de France Des Écolieux : Reportages & Enquêtes. Colibris. https://cooperative-oasis.org/wp-content/uploads/Pdf-Tour-de-France-des-Ecolieux.pdf.
Pailhès-Dauphin, Marie, Lolita Rubens, Irène Langlet, et al. 2022. Des Récits et Des Actes, La Culture Populaire Au Service de La Transition Écologique. Place to B, BVA, ADEME. https://librairie.ademe.fr/consommer-autrement/5585-des-recits-et-des-actes.html.
Valensi, Samuel, Jean-Noël Geist, Héloïse Lesimple, et al. 2021. Décarbonons La Culture ! Dans Le Cadre Du Plan de Transformation de l’économie Française. The Shift Project. https://theshiftproject.org/wp-content/uploads/2021/11/TSP_CULTURE_Synthese-full.pdf.

Culture & Transition

Vidéos

Inscription à l'évènement